Šta razmjena učenika postiže?
Koncept razmjene učenika je nastao iz želje zemalja i naroda da grade mostove između sebe i pospješe međusobno razumijevanje poslije Drugog svjetskog rata. Od tada, omladinske razmjene su postale poznate i prihvaćene su u zemljama širom svijeta. Ono što čini ovakve razmjene uspješnim i jedinstvenim jeste način na koji mladi ljudi uče o drugim kulturama i zemljama: tako što žive kao članovi lokalnih porodica, a ne kao gosti ili turisti. Ova uspješna formula je postala poznata u svijetu i danas postoji globalna svjest o tome koliko razmjene mogu pozitivno uticati na odnose između zemalja, ali isto tako i na živote stotina hiljada učesnika, njihove školske drugove, škole, zajednice i roditelje. Mnogi današnji svjetski, nacionalni i lokalni lideri su sami učestvovali u nekoj vrsti razmjene i mogu svjedočiti o tome kakav je uticaj ona imala na njihove živote.
Šta je YES program?
Kennedy-Lugar Program razmjene i školovanja (Kennedy-Lugar Youth Exchange and Study) ili YES, osnovan je od strane američkog Kongresa u oktobru 2002. godine kao odgovor na događaje 11. septembra, 2001. godine. Program financira američki State Department, a zastupa, sponzoriše i implementira ga Kancelarija za obrazovanje i kulturu (Bureau of Educational and Cultural Affairs), kako bi srednjoškolcima obezbjedila stipendije koje im omogućavaju da provedu jednu školsku godinu u Americi.
Učenici žive s porodicama-domaćinima, pohađaju srednju školu, učestvuju u vannastanim aktivnostima kako bi naučili o američkom društvu i vrijednostima, stekli liderske vještine i naučili Amerikance o svojoj zemlji i kulturi.
Učenici sa invaliditetima koji pohađaju srednje škole također se mogu prijaviti na testiranje. Svake godine, oko 15 učenika sa invaliditetima učestvuje u ovom programu i odlazi u Ameriku. Učenici sa invaliditetima moraju ispuniti iste kriterijume kao i drugi učesnici programa.
YES Abroad je osnovan kao recipročan program YES programu, te šalje američke srednjoškolce u zemlje sa značajnom muslimanskom populacijom. Prva grupa američkih srednjoškolaca je učestvovala u YES Abroad programu tokom 2009-2010. školske godine. Program trenutno nudi 60 punih stipendija kako bi američki učenici boravili u jednoj od 12 zemalja.
American Councils implementira YES Abroad program u Bosni i Hercegovini, Makedoniji i Bugarskoj. Program je lansiran u BiH u 2012. godini, u Makedoniji u 2014. godini, te u Bugarskoj u 2016. godini. Američki učenici žive sa lokalnim porodicama i pohađaju srednje škole sa domaćim učenicima. Učenici također imaju priliku da uče bosanski/hrvatski/srpski (BHS), makedonski i bugarski, i da istražuju novu zemlju u kojoj borave kroz različite aktivnosti koje traju cijele godine.
YES Abroad učenici u svim YES Abroad zemljama su ”omladinski ambasadori” Sjedinjenih Država, promovišu međusobno razumijevanje tako što ostvaruju veze sa porodicom-domaćinom i lokalnim zajednicama. Kroz aktivnosti čiji cilj je da nauče što više o vrijednostima i društvu nove zemlje, učenici razvijaju vještine liderstva i uče druge o američkom društvu i tradicijama.
YES Abroad program finansira američki State Department (U.S. Department of State). Program administrira konzorcijum neprofitnih organizacija kao što su AFS-USA, AMIDEAST i iEARN-USA, na čijem čelu se nalazi Američko vijeće.
Šta stipendija pokriva?
YES stipendija POKRIVA sljedeće:
- Povratnu avionsku kartu za SAD, dakle za let BiH- SAD, i SAD-BiH
- Mjesečni džeparac koji omogućava učenicima da učestvuju u društvenim aktivnostima i kupe lične potrepštine
- Smještaj kod odabrane i provjerene američke porodice tokom jedne školske godine
- Upis u američku srednju školu
- Programske orijentacije, odnosno orijentaciju pred program, orijentacije o SAD, kao i pripremu za reintegraciju u BiH društvo
- Programske aktivnosti organizovane u lokalnim zajednicama u SAD
- Zdravstveno osiguranje, koje ne pokriva postojeća oboljenja i stomatološke preglede
Šta stipendija NE pokriva?
YES stipendija NE POKRIVA sljedeće troškove:
• Sve troškove vezane za dobijanje međunarodnog pasoša zemlje čiji ste državljanin
• Lične troškove koji prevazilaze iznos mjesečne stipendije
• Troškove preteškog ili prekomjernog prtljaga
• Telefonske troškove ili upotrebu interneta
Ko finansira program?
Stipendija u potpunosti dolazi iz fondova Vlade SAD i administrira je Kancelarija za obrazovanje i kulturu (Bureau of Educational and Cultural Affairs) koja je u sklopu američkog State Departmana. Svrha ove Kancelarije jeste poboljšanje odnosa između državljana SAD i drugih zemalja svijeta. Njihovi programi uključuju obrazovne i programe obuke koji promovišu lične, profesionalne i institucionalne veze između civila i organizacija u SAD i inostranstvu.
YES program na lokalnom nivou ima podršku od strane državljana SAD i srednjih škola koji ugošćavaju, obrazuju i pružaju učenicima podršku bez bilo kakve finansijske naknade.
Ko ima pravo da se prijavi?
U skladu sa pravilima koja diktiraju inicijative američke Vlade koje za cilj imaju promociju boljeg razumijevanja između zemalja, testiranje za YES stipendiju i selekcija stipendista se zasniva na zasluzi i rezultatima, te je učešće otvoreno i besplatno za sve koji ispunjavaju sljedeće uslove.
Prema važećim pravilima kandidati koji imaju pravo da se prijave za testiranje u jesen 2017. godine moraju biti:
1. rođeni između 1. januara 2001. godine i 15. jula 2003. godine.
2. pohađati razrede srednje škole koji su određeni u njihovoj zemlji:
Albanija 2. ili 3. razred srednje škole na jesen 2017. godine
Bosna i Hercegovina 1. ili 2. razred srednje škole na jesen 2017. godine
Bugarska 1. ili 2. razred srednje škole na jesen 2017. godine
Kosovo 2. ili 3. razred srednje škole na jesen 2017. godine
Makedonija 1. ili 2. razred srednje škole na jesen 2017. godine
3. upisani u srednju školu u momentu testiranja
4. prolaziti sa odličnim ili vrlo dobrim prosjekom
5. nisu završili srednju školu prije nego što program razmjene počne školu
6. učili su engleski i tokom testiranja mogu dokazati znanje jezika
7. ispunjavaju sve uslove za dobijanje američke vize
8. posjeduju ili mogu aplicirati za pasoš zemlje u kojoj su se prijavili za testiranje
Više informacija možete pronaći ovdje.
(Faruk Šehić / STUDOMAT.ba / yesbosnia)